مدلهای تکامل
سازمانهای توزیع از نیاز به اجرای اتوماسیون توزیع و برنامه های شبکه ای هوشمند آگاه هستند. با وجود تعداد برنامه های موجود، تحسین تلاشهای فردی مختلفی که انجام می شود راحت است. با این حال کمبود رویه های مشخص و اقدامات توصیه شده برای کمک به سازمانهای همگانی جهت برقراری ترتیبی از اولویتها در اجرا و توسعه این فناوریها احساس می شود.
توسعه یک مدل تکامل برای مدیریت شبکه ای مدرن و برای انتخاب بهترین راه ایجاد یک مسیر پایدار به سوی یکپارچگی حائز اهمیت است. این کار شامل ابزاری همانند یک استراتژی و چشم انداز مشترک می باشد که نه تنها به توسعه یک مسیر کاری سازمان یافته کمک می کند بلکه امکان اجرای پروژه های سودمند را نیز فراهم می کند.
مدل تکامل به سازمانهای همگانی کمک می کند برنامه شبکه هوشمند را با اولویت بندی وظایف و سنجش پیشرفت حاصل شده اجرا کند. این مدل همچنین کمک می کند از طریق طراحی یک نقشه راه و فراهم کردن تبادل شرایط مشترک در میان بازیگران داخلی و خارجی ویژگی های سازمان مشخص شود. همه آنها تجربیات خود را با اجتماع به اشتراک می گذارند و سازمان را برای به عهده گرفتن تغییرات مورد نیاز آماده می کند.
مدل تکامل، که در سازمانهای IT یا فناوری اطلاعات بسیار رایج است، به سازمان کمک می کند روشها و فرایندهای خود را مطابق معیارهای مدیریتی ارزیابی نمایند. کلید دستیابی به مدل تکامل یک استراتژی و یک چشم انداز خوب در محیط شبکه هوشمند می باشد. مدل تکامل سه عنصر اصلی را در بر می گیرد: ارتباطات، IT یا فناوری اطلاعات، و مولفه های الکتریکی.
در این فصل تلاشهای مشترک نهادهای مختلف که گرد هم آمده اند تا فرایندها و طرحهای جالبی برای کمک به سازمانها در استفاده از بهترین راه حلها برای احتیاجات خود ارائه دهند مورد بحث قرار می گیرد.
۱۲٫۱ تعریف مدل تکامل شبکه هوشمند
مدل تکامل شبکه هوشمند (SGMM) ابزاری است که اساسی برای سازمان فراهم می کند که بتواند تلاشهای خود را در انتخاب بهترین کاربردهای شبکه هوشمند وبه منظور حصول یک تغییر شکل و مدرنیزاسیون مناسب هدایت و ارزیابی کرده و بهبود بخشند. از دیدگاه روش شناسی این روش امکان ایجاد نقشه ای که وظایف و فناوریها را تعریف می کند، مشخص کردن فاصله بین راهکار و اجرا، حمایت از فرصتهای شغلی و ارتقاء پروژه های شبکه هوشمند را ترویج می دهند، ترسیم چشم انداز و استراتژی سازمان، و ارزیابی راه حلهای مختلف و اهداف آینده که آینده شبکه الکتریک را هدایت می کند، فراهم می کند.
۱۲٫۲ مزایای استفاده از یک مدل تکامل شبکه هوشمند
در جهان رقابتی امروز، صنعت مستلزم این است که سازمانها بکوشند به پیشرفت پایدار و رویه های قابل تکرار و بالارفتنی دست یابند و پیشرفتهایی درون سازمان رواج دهند. در ابتدا هدف از توسعه مدلهای تکامل این بود که در صنعت توسعه نرم افزار به کار روند و دلیل آن ضرورت ارزیابی سازمانهای مختلف تحت پارامترهای مساوی بود. این مدلها امکان توسعه برنامه ریزی پیشرفته، مهندسی پیشرفته، و کنترل فعالیتها برای تضمین سطوح با کیفیت تر در فرایندها و نتایج را فراهم می کردند.
سازمانهای زیادی استفاده از مدلهای تکامل را در خدمات همگانی برق با در نظر گرفتن تجربه موفق صنعت نرم افزار قبول کردند. پس این مدل امکان تعیین سطح توسعه شبکه ها و تجسم فاصله بین موقعیت حال حاضر و آینده را فراهم می کرد. از این طریق بهترین راه حلها را می توان ارائه داد.
مدلهای تکامل را می توان با روش کلی کار ترکیب کرد تا استانداردها و راه حلهای فنی که در توسعه نقشه راه شبکه هوشمند در نظر گرفته خواهد شد مشخص شود. مدلهای تکامل همچنین پیاده سازی برنامه های کاربردی را حمایت می کنند.
روش کار سه هدف دارد: اول، مشخص کردن وضعیت فعلی توسعه یک نهاد از نقطه نظر شبکه هوشمند و وضعیت مطلوب بیان شده به عنوان یک سطح از تکامل. سپس تحلیل فاصله برای کسب یک لیست ساده از گامهای مورد نظر انجام می شود؛ دوم، سپس تحلیل هزینه-سود انجام می شود که مشخص شود کدامیک از راه حلهای شبکه هوشمند از لحاظ اقتصادی عملی هستند؛ سوم، مرتب کردن و شرح احتیاجات کاربر با موارد استفاده بر اساس ارزیابی های مالی که قبلا توسط مدیران اجرایی پذیرفته شده بود.
یک مدل قدرتمند نه تنها باید فعالیتهای مدیریتی را که در سطح فردی پروژه انجام می شود تشخیص دهد بلکه باید فعالیتهایی را که درون سازمان انجام می شوند که چارچوبی از روشهای موثر و اقدامات مدیریتی را می سازند و نگه می دارند تشخیص دهد.
سازمان با انجام یک ارزیابی تکامل در مقابل مدل استاندارد صنعت قادر خواهد بود تحقیق کنند به چه چیزی رسیده اند، نقاط قوت و ضعفشان کجاست، و سپس یک برنامه عملی اولویت بندی شده تعیین کنند تا انها را به سطح قابل قبولی از توانایی برساند.
۱۲٫۳ تکوین و مولفه های SGMM
بهترین نمونه های شناخته شده از مدلهای تکامل مدلهایی هسند که توسط دانشگاه کارنجی ملون و IBM توسعه یافته اند. در این فصل SGMM که یکی از پذیرفته شده ترین مدلها در سرتاسر جهان می باشد، شرح داده خواهد شد.
SGMM در ابتدا توسط چهار سازمان برقی همگانی در ایالات متحده امریکا (یعنی سنتر پوینت انرژی، پروگرس انرژی، پپکو هولدینگز، و سمپرا انرژی) ؛ دونگ انرژی از دانمارک، NDPL از هندوستان، کانتری انرژی از استرالیا و IBM و APQC معرفی شد. در سال ۲۰۰۹ با حمایت بخش انرژی DOE توسعه SGMM به کارنجی کلون داده شد. این دانشگاه هنوز هم مسئول اجرا و به روز رسانی این سیستم است. SGMM به عنوان منبعی برای تغییر و تحول صنعت خدمات همگانی توسط موسسه مهندسی نرم افزار (SEI) کارنجی ملون توسعه یافت. کارنجی ملون صنایع همگانی را تشویق می کند از SGMM کمک بگیرند تا مطمئن شوند همه جنبه های برنامه تغییر در نظر گرفته می شوند، گزینه هایشان اولویت بندی شده است، و پیشرفت آنها همزمان با پیاده سازی ساختار شبکه هوشمند توسط صنایع همگانی اندازه گیری می شود.
مهمترین سازمانهایی که از مدلهای تکامل استفاده می کنند در شکل ۱۲٫۱ شرح داده شده اند.
۱۲٫۴ توسعه فرایند SGMM
فرایند توسعه مدل تکامل را می توان با دنبال کردن گامهای زیر انجام داد:
- جمع آوری اطلاعات در هشت دامنه از سازمان مربوطه: در این مرحله مهندس مشاور باید همه ویژگیهای سازمان را از دیدگاه استراتژیک بررسی کند. از آنجایی که هدایت گر به سازمان کمک میکند به سولات و پرسشهایی که در ارزیابی مطرح می شود پاسخ دهد، درک کامل او از این مدل امری حیاتی است.
- شبکه هوشمند و آگاهی از مفهوم SGMM: هدایت گر باید با سازمان آشنایی داشته باشد؛ همین طور خود سازمان باید جنبه های قابل ارزیابی را درک کند. هدایت گر (مشاور) باید سازمان را برای درک مفاهیم SGMM آماده کند. سپس معیارها باید تنظیم شوند و فرایند ارزیابی باید برقرار گردد.
- پیاده سازی SGMM: در این مرحله هدایتگر پرسشهایی را که در مدل تکامل وجود دارند مورد تحقیق قرار می دهد. ایده ارزیابی شرایط فعلی سازمان و همچنین شرایط مطلوب آینده می باشد. بسیار اهمیت دارد که سازمان صادقانهف هدفمند و منتقدانه به این سوالات پاسخ دهد. همچنین وارد کردن افراد از جوزه های مختلف سازمان حائز اهمیت است، چرا که این مدل همه جنبه های سازمان را در بر می گیرد و مستلزم این است که پاسخها با دیدی جامع از مسئله داده شود. اگر اینگونه نباشد، نکات کلیدی نادیده گرفته می شود و تلاشها ممکن است بر جنبه های نامربوط تمرکز یابند. توصیه می شود پس از اولین تلاش برای این مدل ارزیابی مجدد انجام شود.
- نتایج نهایی: نتایج با توجه به شرایط واقعی و شرایط آینده سازمان به دست می آید چنانچه در شکل ۱۲٫۲ نشان داد شده است. نتایج به تعیین خلاء هایی که باید برای رسیدن به این شرایط مطلوب پر شوند کمک می کنند. هزینه و زمان مورد نیاز برای انجام این کار باید برای حصول اطمینان از تغییر پذیری پروژه با دقت تحلیل شود. اگر این خلاء بزرگ است، یک راه حل عملی و مقرون به صرفه می تواند افزایش زمان و و یا کاهش حوزه چشم انداز آینده باشد.
۱۲٫۵ سطوح و قلمرو SGMM
ویژگیها و قابلیتهای یک سازمان را می توان با کمک تعریف مدل SGMM که در سندی با عنوان «برآورد ارزشیابی و جهت یابی SGMM»، نسخه ۱٫۲ سپتامبر ۲۰۱۱ موسسه مهندسی نرم افزار دانشگاه کارنجی ملون پیشنهاد شده تعیین کرد. تعریف مدل SGMM از شش سطح در هشت دامنه تکاملی تشکیل شده است.
۱۲٫۵٫۱ سطوح تکامل SGMM
SGMM دارای شش سطح تکاملی است که نشان دهنده حالتهای تعریف شده می باشند. هریک از این سطوح توصیف کننده قابلیتها و ویژگیهای سازمان برای دستیابی به دورنمای شبکه هوشمند از لحاظ کارایی، اتوماسیون، قابلیت اطمینان، صرفه جویی در انرژی، تعامل با کاربر، یکپارچگی منابع توزیع انرژی و دستیابی به فرصتهای جدید شغلی می باشد.
پایین ترین سطح (سطح ۰) موقعیت پیش فرض سازمان را هنگام شروع مطالعه نشان می دهد. سازمانی که به روش سنتی و بدون مدرن سازی کار می کند در این سطح قرار می گیرد. ارزیابی وضعیت سازمان برای قرار دادن چشم اندازی برای آینده در یک بازه زمانی از پیش تعیین شده برای آن سازمان حائز اهمیت است. از آنجایی که سطح ۰ نشان دهنده وضعیت شروع است، این مدل ویژگیهای روشنی برای این سطح ندارد.
سطح ۱ نشان می دهد که سازمان در فرایند شروع است و در حال کاوش فناوری های شبکه هوشمند می باشد. در این سطح سازمان چشم انداز دارد اما استراتژی روشنی ندارد. سازمان در این سطح می تواند چشم انداز خود را به اطلاع جامعه و صنعت برساند.
سطح ۲ نشان می دهد که سازمان دارای یک استراتژی تعیین شده است و اینکه سازمان در حال سرمایه گذاری برای نائل شدن به مدرنیته سازی شبکه الکتریکی خود می باشد. در این سطح تستهایی در مورد کسب و کاری که قبلا اجرا شده برای ارزیابی تغییرات در سازمان انجام می شود.
در سطح ۳، سازمان برنامه شبکه هوشمند را با بخشهای در حال کار آغاز می کند. رویه ها باید قابل تکرار باشند و اطلاعات باید در کل سازمان به اشتراک گذارده شود. در سطح ۴ کاربرد پذیری و مزیتهای شبکه هوشمند را می توان ارزیابی کرد. سازمان تحلیل و اصلاحات را بر اساس زمان واقعی انجام می دهد.
در سطح ۵ سازمان در یک وضعیت نوآوری دائمی قرار دارد، استانداردهایی توسعه میدهد، و رویه ها را بهبود می بخشد. سازمان تبدیل به پیشرو در صنعت می شود. چشم اندازها و استراتژیهای سازمان، منافع ملی، منطقه ای و محلی را برآورده می کند.
وقتی اجرای تغییرات آغاز می شود سازمان در سطح بالاتری از تکامل قرار می گیرد. هر سازمانی باید سطوح تکامل هدف مخصوص به خود را بر اساس سیستم عامل خود، استراتژی و جدول زمانی خود قرار دهد. آشکار است که سطوح بالاتر تکامل در این مدل نشان دهنده موفقیت تلاشهای سازمان در مدرنیته کردن شبکه می باشد. سطح هدف برای همه سازمانها یکسان نیست. بنابراین دستیابی به یک سطح می تواند برای یک سازمان مطلوب باشد و برای یک سازمان دیگر نه.
۱۲٫۵٫۲ دامنه های SGMM
SGMM دارای هشت دامنه است که در بندهای زیر توصیف شده اند.
دامنه استراتژی ، مدیریت و تنظیمی (SMR) رویه های داخلی عملکرد و کنترل سازمان را تعیین می کند و روابط حمایتی با گروههایی که مسئول پیاده سازی و اجرای چشم انداز و استراتژی هستند تشویق می کند.
دامنه سازمان و ساختار (OS) نشان دهنده قابلیتها و ویژگیهایی است که به سازمان این امکان را می دهد که برای رسیدن شبکه هوشمند برنامه ریزی و کار کند.
برای اینکه تلاشها در راستای تغییرات موفق باشند، ساختار سازمانی باید برنامه و عملکرد را در توابع مختلف پیش ببرد و ارتقا بخشد. این دامنه بر تغییر در ارتباطات، فرهنگ، ساختار، آموزش و پرورش درون سازمان تمرکز دارد. تکامل در این دامنه خاص شاهد افزایش بازدهی سازمانی در توسعه ابتکارات تصمیم گیری متمرکز بر تصمیمات مبتنی بر حقیقت جهت دستیابی به اهداف شبکه هوشمند خواهد بود. بعلاوه، این دامنه چشم انداز کلی افرادی را نشان می دهد که متعهد به دستیابی به اهداف شبکه هوشمند هستند.
دامنه کاربردهای شبکه ای (GO) نشان دهنده فعالیتهای کاربردی است که کاربردهای شبکه ای الکتریکی قابل اعتماد، امن، و کارآمد را پشتیبانی می کنند. سازمان راه حلهای اتوماسیون و ارتباطات جدیدی برای بهبود چشم انداز عناصر کلیدی شبکه و کاهش زمان واکنش کنترلی به کار می گیرد. اطلاعات جمع آوری شده از راه حلهای پیاده شده شبکه هوشمند برای سازمان (که موفق شده به سطوح بالای تکامل برسد) اطلاعات ارزشیابی برای اتوماسیون فراهم می کند. این اطلاعات همچنین امکان مدیریت جریان قدرت را برای کاهش خسارات و و حداکثر کردن تولید با کمترین هزینه و به دست آوردن سطوح بالاتری از اتوماسیون و دیدی وسیع تر نسبت به کل سیستم فراهم می کند. از سوی دیگر زمان پاسخدهی در ارتباطات و کنترل بهبود می یابد و از خطاهای آبشاری در کل سیستم جلوگیری می شود. مزیتهای این گونه قابلیتها امکان پیشرفتهای شبکه ای بزرگتر برای دستیابی به هدف خدمت به مشتری با نیروی با کیفیت، تولید متنوع، حداکثر کردن سودمندی سرمایه، و عملکردهای مختلف را فراهم می کنند.
دامنه مدیریت کار و سرمایه (WAM) نشان دهنده قابلیتهای سازمان در مدیریت سرمایه و پرسنل می باشد. تکامل در این دامنه منعکس کننده پیشرفتهایی در نگهداری پیش بینی کننده و واکنش دهنده است که منجر به افزایش اطمینان، امنیت و عملکرد کارآمد می شود. پیشرفت در این دامنه نشانگر توانایی فزاینده ای در استفاده از اطلاعات به دست آمده از اجرای شبکه هوشمند جهت کاهش زمان نگهداری و بیکاری، تعیین منشاء خطا و اعلام اقدامات اصلاحی، تشخیص خطاها از قبل، حداقل کردن زمان تشخیص مسئله و راه حل، و بهبود منابع پرسنل و و نتایج برنامه ریزی می باشد.
دامنه فناوری (TECH) بر استفاده از زیرساختهای IT متمرکز است که به عنوان پایه ای برای توسعه خدمات پشتیبانی عمل می کنند که بازارهای جدیدی می گشایند. این دامنه منعکس کننده تطبیق با استانداردهای مربوطه می باشد و فناوری استراتژیکی برای ارتباط و پشتیبانی منابع داده ای و کاربران مختلف (کاربردها، سیستمها، و اشخاص) به کار می برد.
پیشرفت در دامنه فناوری نشان دهنده مطابقت با استانداردهای صنعت و دولت و وارد کردن کاربردها در شبکه هوشمند با داده های فراوان می باشد. استفاده از ساختارهای IT راه حلهای جدید کسب و کار و بازارهای امیدبخش جدیدی فراهم می کند.
انتقال به شبکه هوشمند برای سازمانهایی مفید است که نیازمند تلاشهایی فراتر از کسب فناوری های شبکه هوشمند که می تواند پشتیبانی مثبت یا منفی برای سازمان داشته باشد می باشند. شبکه هوشمند فناوریهای متعددی دارد از جمله نظارت در حوزه گسترده، ارتباطات دوطرفه دیجیتال، و کنترل پیشرفته. این پایگاه تکنولوژیک جامع که از طریق مهندسی پیشرفته و ابتکارات کسب و کار سازمان توسعه یافته، مستلزم پردازش منابع داده ای بزرگ و سیستمهای کنترلی بزرگ است که شبکه های هوشمند فعلی و کاربردهای آینده را در بر می گیرند.
دامنه مشتری (CUST) نشان دهنده قابلیتها و ویژگیهای سازمانی است که امکان مشارکت مشتری را در دستیابی به مزایای انتقال شبکه هوشمند می کند. این مشارکت می تواند انفعالی باشد (صنعت همگانی بار مشتری را مدیریت می کند و و منبع قدرت را انتخاب می کند) و یا فعال باشد (ابزارهایی برای مشتری فراهم است که به او این امکان را می دهد که کاربرد، منابع، و هزینه انرژی بر اساس هزینه و گزینه های پیش رو در بازار را مدیریت کند).
دستیابی به سطوح مهم تکامل در دامنه CUST نشان دهنده مزیتهای بزرگی برای مشتری است، و به آنها این امکان را می دهد که با انتخاب از منابع مختلف و هزینه انرژی، حفظ امنیت شبکه، و پشتیبانی از حریم خصوصی مشتری اعمال قدرت را مدیریت کند. به علاوه، نمایان شدن سطوح بالای تکامل در این دامنه نشاندهنده توانایی سازمان در برآورده کردن اهداف صنعت همگانی، اهداف منطقه ای و شبکه ای با استفاده از شبکه های هوشمند مدرن، و از لحاظ ثبات شبکه، بازدهی انرژی، کاهش اوج بار مصرف، و تولید انرژی سبز با کاربرد تولید توزیع شده و در عین حال به حداقل رساندن مصرف منابع خارجی می باشد.
دامنه پیوستگی زنجیره ارزش (VCI) نشان دهنده پتانسیل صنعت همگانی برای پیشرفت در دستیابی به اهداف تعیین شده جهت تبدیل موفق ابتکارات شبکه هوشمند به سرمایه از طریق بخشهای مختلف صنعت همگانی با تولید و عرضه تقاضای انرژی می باشد. اتوماسیونهای شبکه های هوشمند از مرزهای مرسوم و سنتی فراتر می روند (اتوماسیون فرعی) و نوآوری هایی در مدیریت بار، تولید توزیع شده، و کارکردهای بازار ارائه می کند. شبکه هوشمند به عنوان پایگاهی برای برنامه ریزی، اجرا و مدیریت انرژی از تولید به مصرف کاربر نهایی عمل می کند.
در نتیجه نگرانی های محیطی و نیاز به افزایش بازدهی، نیروهای بازار و بدنه های قانونی دوباره صنعت را مجبور به تغییر می کنند، که این امر فرصتهای جدیدی برای سازمانهایی با توانش بالای شبکه هوشمند فراهم می کند و باعث بروز زنجیره های ارزشی جدید می شود. اتوماسیون در زنجیره های ارزشی گسترش می یابد و از مرزهای مرسوم فراتر می رود و فرصتهایی برای نوآوری و بازدهی در مدیریت بار، تولید توزیع شده، و ساختار بازار فراهم می کند. با تکامل یک صنعت همگانی، برنامه ریزی، اجرا و مدیریت مشارکتی برق از منابع تولید به مصرف کاربرد نهایی سودمندی را بهینه می کند و عملکرد زنجیره ارزش صنعت همگانی را بهبود می بخشد. فناوری اطلاعات شبکه ای و اشتراک داده ها، که همراستا یا احتیاجات واحد کسب و کار زنجیره ارزشی است امری حیاتی برای موفقیت می باشد.
در نهایت دامنه اجتماعی و محیطی (SE) نشان دهنده قابلیتها و ویژگیهای سازمان است که امکان مشارکت در رسیدن به اهداف اجتماعی مربوط به قابلیت اطمینان و امنیت زیساخت شبکه الکتریکی، نوع منابع انرژی مورد استفاده، تاثیر محیطی و کیفیت زندگی را فراهم می کند.
کاربرد مناسب این ابتکارات اجتماعی برای سازمان سودمند است و روابط آن را با مصرف کننده ها و قانون گزاران محکم می کند. کارکرد موثر که از طریق راه حلهای شبکه هوشمند فعال شده بیانگر سود بالاتر است و در عین حال تاثیرات محیطی را کاهش می دهد. پیشگیری مستمر و کاهش خطر حوادث امنیتی در شبکه بخش مهمی از پیاده سازی شبکه هوشمند می باشد.
۱۲٫۶ نتایج و تحلیل استفاده از SGMM
وقتی نتایج مدل تکامل به دست آمد (وضعیت واقعی و آینده مطلوب)، یک تحلیل فاصله برای تعیین اقداماتی که باید انجام شود مورد نیاز است. شکل ۱۲٫۲ کمک می کند مثالی از نتایج بدست آمده را با اعمال SGMM نشان دهیم.
باید خاطر نشان کرد که سرعت پایین فعلی مانع برقرار کردن یک وضعیت سطح بالا برای آینده نمی شود. از سوی دیگر، عدم هدفگذاری برای سطح ۵ در یک دامنه خاص به این معنی نمی باشد که سازمان بر فناوری شبکه هوشمند متمرکز نیست. ممکن است که یک مدل کسب و کار شامل همه جنبه های در دامنه نشود و یا سازمان ارتقاء سطح خود در دامنه را سودمند تلقی نکند. برخی سازمانها مانند صنعت نرم افزار که در آن ایده ها از مدلهای تکامل متولد می شوند یک وضعیت بهینه سازی را در فرایندهای درون دامنه قابل قبول تلقی می کنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد